verandering

We kunnen er niet meer omheen. Het nieuwe seizoen verandert alles.

dicht

Een knoop kan je altijd los maken.

vertoeven

Ik hoef niet te vertellen waar ik in gedachten vertoef deze namiddag. Beelden spreken voor zich.
Nu tijd voor koffie! met speculaasbrokken (en een knipoog naar het vriendenhuis). Het is zondag...

bedenking

Een bedenking. Is verbeelding bij kinderen een fabeltje?
Het is in ieder geval opvallend - jaar na jaar meer - een uitdaging om dit opnieuw bij kinderen naar boven te halen. Dat kamertje te openen waar het ingesloten is gebleven. Creativiteit wordt verward met het volgen van een handleiding. Het mooi binnen de lijntjes kleuren. Het plezier van het maken zit juist in de toevoeging. Het spelen met kleuren. Met vormen en lijnen. De voldoening om niet louter iets te kunnen maken. Dat je er je eigen verhaal in kan leggen.
Gisteren had ik sterk het gevoel dat de kinderen liever met een handleiding hadden gewerkt. Met tekeningen. Als bij legoblokken. Of andere constructiespelletjes. Hoe maak ik een giraf of olifant of paard of varken? Tel 20 cirkels. Voor de buik gebruik je er tien. Schuif ze horizontaal en verticaal in elkaar. Enz.
Zelfs na drie demonstraties zag ik alleen maar sippe gezichtjes. En zuchten. Het lukte niet.

Er stond gelukkig nog een grote homp klei in de kast.

streepje

Bij het vallen van de avond. Een streepje rood licht.

gesponnen liefde

'Als ik om me heen kijk in huis, voor het raam sta en naar de kale bomen in het park staar, mis ik dat onzichtbare netwerk aan onderlinge verbindingen dat een huwelijk van bijna vijftig jaar heeft gesponnen, bestaande uit kleine elkaar wederzijds tegemoetkomende gebaartjes, een glimlach bij het verzwijgen van een overbodig woord, een wederzijdse verstandhouding waarover nooit gesproken hoeft te worden, maar die zich uit in vanzelfsprekendheden, het nakomen van dagelijkse afspraakjes, stopwoordjes en voor buitenstaanders onbegrijpelijke woordenwisselingen. Een tenniswedstrijd zonder net of bal. De mens bestaat voor een groot deel uit dat soort gevormde gewoontes. Als mensen dat sleur noemen hebben ze niet begrepen dat een wereld waarin alles, elke dag opnieuw, nieuw zou zijn, juist bedreigend is. Jonge mensen begrijpen die macht der gewoonte nog niet. Nu dat netwerk is weggevallen voel ik me als een schip dat los van zijn anker is geslagen, stuurloos.'

Henk. Bespiegeling over liefde. Meer dan vijftig jaar later. Zijn vrouw is voor korte tijd bij de dochter in Toronto.
In Onbewaakt ogenblik. Bernlef. 135-136

liefde in kleine letters

Bernlef deelde een beschreven jeugdliefde met mij gisteren. 'Ten slotte schreef hij haar een briefje, dat hij haar vier keer dubbelgevouwen als een minuscuul pakje tijdens het speelkwartier in haar hand drukte. Op dat stukje stond een rijtje woorden, een plaatsbepaling van zijn onmetelijke liefde. 'Henk - Sparenbergstraat 14 - Haarlem - Nederland - Europa - De Aarde - Het Universum. Steenbok (14.1.1937). Wil je met me gaan?'

Ik dacht meteen aan de babbel afgelopen woensdag in het kinderatelier. We knipten cirkels.
Juf, heb jij al een liefje? Hebben jullie al gekust, juf? En het gegiechel begon. In crescendo.
Waarop E. vertelde dat ze vorig jaar nieuw was op een grote school. Alle jongens waren plots verliefd op haar. Ook van het tweede en derde leerjaar. Dat is toch leuk? Dan kan je zelf jouw liefje kiezen. Dat was het niet. Ze had het 'aan' met allemaal. Ondertussen zijn ze één voor één gedumpt. Ze waren NIET leuk.

Hoe het met Henk verliep? 'O nee, riep ze, o nee.' Lees zelf maar op pagina achtentachtig.

schemeren

Tussen licht en donker.

één

Eén museum. Toen dochterslief nog klein waren kreeg ik hen zonder morren mee naar dit ene museum. Het begon altijd met een loopspel bij de kerkhofmuur. Terwijl ik rustig rond kon kijken, speelden zij een spel met de spiegels die er in overvloed waren. En ze luisterden naar het vogeltje.

Het Roger Raveelmuseum. Het vogeltje is niet meer. Je kan je er nog steeds spiegelen. We keken er naar de toets van de schilder.

Onze uitstap was best bijzonder. De afgelopen jaren zaten we nagenoeg enkel samen in de wagen heen en terug richting internaat of naar een training of wedstrijd.

Eén museumzondag. Voor dochterlief voldoende voor een heel jaar.

samen gebracht

Op het prikbord. Een zin. Genoteerd bij een gesprek tussen Sophie De Schaepdrijver en Josse De Pauw. Een blauw vel papier. Gevonden onderin een doos met peren. Om het weekend te starten.

1967

Negentienhonderd zevenenzestig. September. De laatste stoomlocomotief verdwijnt in ons land. In Zweden mag men voortaan rechts rijden en in Nederland wordt prins Willem-Alexander gedoopt. Op de negentiende werd ik met een weekje vertraging geboren, als de eerste dochter van vader en moeder. Twee dagen eerder had Koen Wauters (lees ik vandaag) hetzelfde gedaan. Je kan me een leeftijdsgenoot van Nicole Kidman, Carla Bruni en Julia Roberts noemen. Om maar even te duiden waar je me op de tijdslijn moet situeren.

Vandaag mag ik dus kaarsjes blazen. Gebak staat in de oven. De koffiekopjes staan klaar. Schuif aan...

gouden biesje

Gisteren vond ik in de stad een scherf met gouden biesje. Zou deze geluk brengen?

alweer

Het was nog donker wanneer de klok ons uit bed haalde. Een uur later voorspelden de strepen mist een mooie dag. Er was de warme septemberzon. Een prachtig blauwe verrassing en een ontdekking in beelden. Alweer. 

Ze zijn mooi, die dagen dat ik lees en kijk. Stil houdt. Denk. Wat mooi. Ik kan heel stil worden van mooie woorden. Van welk blauw ook. Van beelden die iets in me losmaken.

Het was alweer Bernard Dewulf (tja, zo is het gewoon) die me via zijn prachtig bij elkaar geschreven woorden bij een kunstenaar bracht. Raoul De Keyser. Alweer een kunstenaarsliefde die niet dooft. Aangewakkerd blijft. Ik weet het. Ik val in herhaling.
Vandaag ontdekte ik een prachtige uitgave. The Last Wall. Een fotoboekje over de kunstenaar en zijn atelier. De muur waarop de werken samengebracht zijn als voorbereiding voor een tentoonstelling. De foto's dateren van augustus 2012. Raoul stierf in oktober 2012.

De laatste muur. Of. Hoe veelzeggend weinig kan zijn.

M.D.

L'écrit ça arrive comme le vent, c'est nu, c'est de l'encre, c'est l'écrit, et ça passe comme rien d'autre ne passe dans la vie, rien de plus, sauf elle, la vie. MARGUERITE DURAS

droom

Een woord. Eindigend op een prachtige M. Droom. Je kan geen beter passend woord vinden dat mij omschrijft. Ik ben een eindeloze dromer. Meer nog. Dat helemaal past bij de kampherinnering aan Leisele.

Dochterlief kwam gisteren thuis met post voor mij.(Dank je wel, Patrice!) De kampheer had te laat gearriveerde post nagestuurd. (Dank je wel, David!) Een verdacht pakketje. Misschien is de douane aan onze grensovergang niet vertrouwd met prachtig uitziende post. Misschien was men gewoon nieuwsgierig naar de inhoud. Dat was ik ook. In ieder geval was de (doorzichtige) omslag geopend en mooi dicht gekleefd met een label dat het was gecontroleerd.

Eén woord dus. Droom. Ik heb het ingekaderd en bij mijn bed geplaatst. Om elk moment weg te dromen. Bijvoorbeeld van een verbouwde schuur om in te wonen en te werken, midden de uitgestrekte vlaktes van de Westhoek. Dicht bij zee. Een droom die nog wat werd aangewakkerd toen ik een ander postpakket kreeg op kamp. Een zakje koffieklets. (Dank je wel, Leen!) We hebben er toen in Leisele een gezellig moment van gemaakt. Met de kokkies, de kampheer en zijn vader. Gekletst over de zeven generaties die op de boerderij leefden. De relatie met de zee als je boer bent vlakbij. De gebouwen. De geschiedenis...

Ik heb me dus net nog een kopje Ethiopische koffie gezet. Dezelfde van toen. Ga wat wegdromen. Alle realiteit even vergeten. Luisteren naar de wind die me misschien iets moois toefluistert.  Iets dat dicht bij mijn droom komt.

nog steeds

Opgeborgen. Iets zachter misschien.

doos

Doos in doos. Opgeborgen zachtheid.

vervolg (3)

Ik verorber woorden en beelden deze week. Misschien om de leegte te vullen dat het nieuwe ritme me bezorgt. Belangrijk: ik geniet van die momenten. Net na dochterslief de deur uit zijn, bij de lunch en in de donker wordende avonduren.

"I don't think artists should try to understand everything. If I could put the answers into words, I wouldn't need to make sculptures any more. So as a general rule, I try to say as little as possibly about my work... I am an iconophile and an iconoclast. One sculpture follows on from another. It is a story which needs to develop slowly." 
"If an image just relies on the meaning the artist gave it, you forget it as soon as you have seen it. Good images stay with you and the questions keep coming."
Het interview eindigt met: "I think that is important in every family: you should given the space to be yourself." BERLINDE DE BRUYCKERE

Gelezen in: Mysterium Leib. Berlinde De Bruyckere im Dialog mit Cranach und Pasolini. Hirmer Verlag,, 2011.
Meer Berlinde:  hier, hier en binnenkort hier.

verlangen

Zoeken naar nieuw evenwicht. Tussen meerdere verlangens. Niet alleen die van mij.

altijd schieten woorden te kort

'Ik heb in Parijs op een tentoonstelling een vreemd geel vlekje gezien.' Het lezen van deze ene zin veranderde mijn kijken. Naar kunst. Vooral: het opende mijn kunstenaarsziel voor Bonnard. Dank je wel, Bernard! Onafgebroken. Met vlagen onophoudelijk bewonderen (in plaatjes).
Ik maakte in gedachten een vreugdesprongetje zondag. M.D. schreef treffend over het creëren en Bonnard was haar zielsverwant.  Dat blijft hangen. Het onvoorspelbare. Loslaten toelaten. Herkijken. Bevragen. De durf. Omdat het niet anders kan.

Bij die zondagse koffie dacht ik verder. Noteerde. Dat dit misschien het verschil maakt tussen topsport en cultuur. De doelstellingen durven bijschaven. Herbevragen. Durven aanvaarden dat het anders kan lopen dan je vooraf stelde. Dat het even waardevol kan zijn. Volmaakter.
Gespreksstof voor bij een andere koffie. Als ik ooit de kans krijg...

vervolg (2)

Bonnard.

Nee... het was geen Monet en ook geen Manet. Het was een Bonnard. Het was bij mensen in Bern, grote schilderijenverzamelaars. Er hing een schilderij van Bonnard: een boot met de familie van de vrouw erop. Hij had nog altijd iets aan het zeil willen veranderen. Omdat hij bleef aandringen hadden die mensen hem het schilderij weer laten meenemen. Toen hij het terugbracht zei Bonnard dat het voor hem nu af was. Het zeil nam het hele doek in beslag. Het overschaduwt nu de zee, de mensen in de boot, de lucht. Zoiets kan ook in een boek gebeuren, door één zinswending, dat je het onderwerp van een boek verandert. Je hebt er geen erg in, je kijkt op naar het raam: het is avond. De volgende ochtend ligt er een heel ander boek voor je. Schilderijen, boeken, je weet nooit precies hoe ze ontstaan. En altijd schieten woorden te kort. Altijd.

De visie van MARGUERITE DURAS en BONNARD. Een vervolg op dit en dit.
gelezen in: Het materiële leven. Marguerite Duras. p. 31

keukendroom

We hebben een keukendroom. Al heel lang. Heel erg lang. Centraal in die droom staat een eiland. Om gezellig te keuvelen terwijl het eten wordt klaar gemaakt. De dag te starten of hem door te praten. Met voldoende opberguimte. Een groot fornuis en oven. Liefst een keuken waar je nooit de afwas ziet staan.
Alice zet die droom om in ontelbare plannetjes. Of een maquette. Als deze.
Of die droom ooit gerealiseerd wordt? Laat ons hopen. Maar zonder het televisiescherm aan de muur, Alice. Zonder!

horen

Het is zonnig en ik zit buiten. Ik luister niet. De geluiden dringen zich aan me op. De koeien die vanuit de verte loeien alsof ze straks naar de slachtbank verhuizen. De wagens die ergens heen rijden of op terugtocht zijn. Een tractor die traag knorrend van het veld komt. Een gesprek tussen een fietsend paar waarvan ik een klein fragment opvang. Een huilend kind. Eén van de vele zondagse motards. Ik wil mijn oren dichtstoppen, zo heftig kan het zijn. Feestvierende buren.
Gelukkig is er de weergave van wat Marguerite Duras vindt waardoor ik me even heel ver waan.

ces mots

Je ne sais pas pourquoi, ces mots que je viens de dire me font pleurer. MARGUERITE DURAS.